Creative community SintLucas op Strijp-S
Het voormalige Philips Natlab op Strijp-S in Eindhoven is getransformeerd tot een bruisend onderwijsgebouw voor de creatief-technische (v)mbo-opleidingen van het SintLucas college. Met respect voor het bestaande beroemde laboratoriumgebouw, heeft architectenbureau cepezed een L-vormig nieuwbouwvolume toegevoegd. Door een slimme lay-out en transparantie, zowel binnen het complex en als naar de omgeving, faciliteert het gebouw het ontstaan van een creative community, een belangrijke doelstelling van het SintLucas.
In het Natuurkundig Laboratorium van Philips is lang baanbrekend onderzoek verricht en zijn onder meer de compact disc en dvd ontwikkeld. Het voormalige gebouwencomplex van het Natlab op Strijp-S is in diverse fasen gebouwd vanaf 1923 tot in de jaren 50 naar ontwerp van architect Dirk Roosenburg. Het ensemble bestond uit langgerekte bouwstroken tussen de Kastanjelaan en de Torenallee met aan de noordwestzijde van iedere strook een reeks paviljoens. Aan de Kastanjelaan werden de stroken verbonden door een bouwblok met de hoofdentree. Dat blok is in 2014 is verbouwd tot het cultuurcentrum Plaza Futura.
De laboratoriumblokken aan de Torenallee zijn afgebroken, en ook de stroken aan de oostkant van de nieuwe Laboratoriumstraat hebben plaatsgemaakt voor woningbouwproject Space S. Aan de westkant van de Laboratoriumstraat zijn de twee oudste stroken met paviljoens behouden gebleven. Die vormen nu samen met de nieuwbouw het nieuwe onderkomen van SintLucas. Zo’n 500 vmbo-leerlingen, 1.400 mbo-studenten en 175 medewerkers hebben vanaf augustus 2016 hun intrek genomen in het nieuwe gebouw.
Transparantie naar buiten en binnen
Architect Peter van de Heuvel van cepezed legt het ontwerp uit: “We hebben de structuur van het gebouw van SintLucas gebaseerd op die van de oorspronkelijke bebouwing, de nieuwbouw is min of meer ingepast tussen de twee bestaande twee- en drielaagse bouwstroken met de paviljoens. Aan de Torenallee hebben we twee nieuwe volumes gebouwd, een hoog volume met acht verdiepingen met onderwijsruimtes en een lager volume met op de tweede verdieping de sportzalen. Tussen die twee volumes ligt de hoofdentree.”
De zone aan de Torenallee is helemaal gericht op kruisbestuiving tussen studenten onderling en creatieve instellingen en bedrijven die in de omgeving op Strijp-S zijn neergestreken. In het lage volume is beneden een expositieruimte en in het hoge volume een high-end printshop annex grafisch lab, waar zowel studenten als externen gebruik van kunnen maken. “De gevel van de tweelaagse plint hebben we transparant gemaakt door toepassing van aluminium vliesgevelprofielen van Reynaers en grote glaspanelen van wel 3 bij 4,5 meter. Vanaf de straat is zo duidelijk zichtbaar wat er in het gebouw gebeurt.”
In de aluminium vliesgevelprofielen heeft gevelbouwer VPG dichte delen en glazen stroken in één systeem geïntegreerd. Hetzelfde profiel zorgt zowel voor de bevestiging van het glas als de afwerking van verticale aluminium roosters op de verdiepingen. Deze roosters variëren in dichtheid en brengen dynamiek in de gevel. Door zowel glas- als gevelpanelen in het vliesgevelsysteem te integreren, worden lekkages voorkomen en zijn tijd en middelen bespaard. Bovendien is het beeld aan de buitenzijde eenvormig.
Kliklijsten met geïntegreerde vinnen kaderen de glazen plint rondom in en benadrukken de verticaliteit van de gevel. Plafondhoge glasstroken in de gevels en glazen binnenpuien brengen veel daglicht in de onderwijsruimten in de nieuwbouw.
Kloppend hart
“Vanaf de Torenallee loopt een binnenstraat op twee niveaus naar een grote open ruimte met een brede tribunetrap. Dit is het kloppende hart van de creative community. Ook hier zorgen glaspuien voor veel transparantie naar de nieuwe onderwijs- en praktijkruimten, zoals de studio’s voor fotografie en de AV-montagestudio”. Die kunnen buiten lestijden door externen gehuurd worden. Zo is hier, net als aan de straat, het motto van het SintLucas in het gebouw tot uitdrukking gebracht: ‘Zien werken doet werken’.
Dit multifunctionele gebouwhart wordt gebruikt voor ontmoeting, optredens en presentaties, en als restaurant en expositieruimte. Het hoge atrium grenst via een enorme glazen pui aan een binnenhof tussen de oude vleugels van het Natlab en het Plaza Futura. Lichtstraten scheiden de oudbouw van de nieuwbouw, brengen veel daglicht in de binnenstraat en het atrium en maken de structuur helder.
De hoge glasgevel van het atrium naar de binnentuin contrasteert met de originele horizontale bakstenen gevels met teakhouten kozijnen van het oude Natlab. “De aluminium profielen zijn hier direct op de stalen constructie gemonteerd voor een slanke en transparante uitstraling. We hebben de profielen zwart laten maken, dat versterkt de slankheid” aldus Van de Heuvel. En inderdaad: van buitenaf lijken de aluminium profielen zelfs los te staan van de witte stalen kolommen.
Monumentale gangstructuur
Via de binnenstraten en het atrium vinden de leerlingen hun weg naar de onderwijsruimten in de oud- en nieuwbouw. Afhankelijk van de concentratiebehoefte zijn de diverse leeromgevingen in het gebouw ingepast. De actievere praktijklokalen liggen aan het atrium, terwijl de theorielokalen op rustiger locaties zijn gesitueerd.
De oude gangstructuur in het voormalige Natlab met vele kleine onderzoekruimtes aan lange gangen, is optisch in stand gehouden. “We hebben glazen puien in de gang aangebracht en stukken gang aan de oude labruimtes toegevoegd, zodat de lokalen ruim genoeg zijn. Door het toepassen van glas staan alle lokalen visueel in verbinding met elkaar, een wens van het SintLucas college met het oog op sociale veiligheid”, besluit de architect.
