Categorie: Renovatie/transformatie

Hurkse Bogen

Van gesloten dichtgesmeerde fabriekshal tot modern kantoorpand. De Hurkse Bogen geeft het ingedutte Eindhovense bedrijventerrein De Hurk weer smoel. Architect Niels Olivier van Niels Olivier Architecten snoepte wat van het oorspronkelijke volume af en kreeg daar meer transparantie en authenticiteit voor terug.

“De opdracht? Maak het weer verhuurbaar en representatief,” blikt Olivier terug. “Maar voor mij betekende dat: breng de schoonheid van het oorspronkelijke gebouw terug.” De fabriekshal uit 1955 was gebouwd met zogeheten 'fuséedaken', een innovatieve techniek uit de wederopbouwperiode waarbij keramische cilinders in elkaar worden geschoven tot strengen en bekleed met beton. Een materiaalextensieve en elegante manier om grote overspanningen te realiseren. “Maar al dat moois was letterlijk onzichtbaar. Ramen waren dichtgetimmerd en lichtstraten dichtgesmeerd. Wat mij meteen fascineerde, was de verborgen schoonheid van het pand,” vertelt Olivier. Het enthousiasme voor de opdracht zat hem juist in het bestaande. Niet in toevoegen, maar in het wegnemen zag Olivier de ontwerpstrategie: “We sneden letterlijk stroken uit het volume. Daardoor ontstonden patio’s die licht, lucht en groen in de hal brengen én de bijzondere dakstructuur zichtbaar maken.”

Fuséedak als inspiratiebron

De oorspronkelijke fuséedaken bleken niet alleen constructief bijzonder, maar ook architectonisch inspirerend. Door de open stroken in de hal kon Olivier de gewelfde plafonds weer in het zicht brengen. De schaalachtige structuur zorgt voor een vrijdragende overspanning van vijftien meter zonder balken of onderbrekingen. “Dat geeft een fantastische ruimtelijkheid,” zegt hij. “Een glad plafond, een helder ritme, het is architectonische poëzie.” De grootste uitdaging? De constructieve ingrepen die nodig waren om openingen te maken in de dakstructuur. “Op papier snijd je zo’n boog eenvoudig door, maar de werkelijkheid is complexer. De daken zijn fragiel én sterk tegelijk. We moesten heel precies bestuderen waar we de sneden konden maken zonder de stabiliteit in gevaar te brengen.”

Oud en nieuw in balans

De aanpak kenmerkt zich door een diepe waardering voor het bestaande casco, een typische benadering van Olivier. “We zoeken altijd naar het oorspronkelijke raster – horizontaal, verticaal – dat in veel Philips-gebouwen aanwezig is. Dat raster is leidend. We vullen het opnieuw in met hedendaagse materialen, maar blijven trouw aan de vormentaal. Dat past simpelweg bij het industriële erfgoed van Eindhoven.” Bij de Hurkse Bogen leidde dat tot een subtiel spel tussen oude betonnen structuren en nieuwe aluminium puien van Reynaers Aluminium. In samenspraak met gevelbouwer V.P.G. Aluminium Ramen en Geveltechniek viel de keuze op SlimLine 38 en ConceptWall 50, vanwege hun slanke profilering en industriële uitstraling. “Stalen kozijnen waren vroeger gangbaar, en Reynaers Aluminium komt qua beeldtaal het dichtst in de buurt – maar dan met alle voordelen van modern aluminium,” meent Olivier. Zonwering is geïntegreerd in de gevelribben, onzichtbaar voor het oog maar essentieel voor comfort en energieprestaties. “We wilden absoluut geen storende elementen aan de gevels. Alles zit weggewerkt in de verticale en horizontale structuren.”

Nieuwbouw als baken

Naast de renovatie omvat het project ook een nieuwbouwvolume dat als kantoor dient. Geplaatst op een strategisch punt aan de rand van het terrein, fungeert het als visueel baken langs de Eindhovense rondweg. Olivier legt uit: “Het oorspronkelijke gebouw was slechts 7 meter hoog en viel visueel weg tussen de omliggende loodsen. Door hier een extra accent te plaatsen, maken we het geheel zichtbaar én herkenbaar.” De toevoeging past logisch op het bestaande stramien en biedt de nodige kantoorruimte die in het oorspronkelijke gebouw ontbrak. “Een productiehal zonder kantoor is lastiger verhuurbaar,” zegt Olivier. “Met dit volume combineren we functionaliteit met stedelijke herkenbaarheid.”

Duurzaam denken

De transformatie is niet alleen architectonisch zorgvuldig, maar ook toekomstbestendig. Het pand is hoogwaardig geïsoleerd, voorzien van buitenzonwering, uitgerust met een warmtepomp en vloerverwarming. Regenwater wordt opgevangen via wadi’s en halfopen bestrating. Ook het landschap rond het gebouw is integraal heringericht: groenstroken, bomen en beplanting zorgen voor een duurzame buitenruimte. Olivier hierover: “Bij industriële gebouwen houdt de aandacht vaak op bij de gevel. Hier hebben we juist de buitenruimte tot integraal onderdeel van het ontwerp gemaakt. Dat zie je nog weinig in dit soort gebieden, en dat is iets waar ik trots op ben.”

Meer zichtbaar

Een andere wens – ditmaal van de gemeente Eindhoven – was om het productieproces binnenin het gebouw meer zichtbaar te maken. “Op De Hurk zie je vaak gesloten dozen. Terwijl op Strijp-T juist veel transparantie is,” legt Olivier uit. “Wij wilden hier hetzelfde bereiken. Daarom zijn zoveel mogelijk gevels in glas uitgevoerd. Omdat de gevels geen dragende functie hebben, kon dit ook. Uiteindelijk lukt het ons om bij dit project minder toe te voegen en meer te onthullen. Dat is de kracht.”

In gesprek met Niels Olivier van Niels Olivier Architecten

In deze podcast gaan we in gesprek met Niels Olivier van Niels Olivier Architecten. Het project 'Hurkse Bogen' in Noord-Brabant werd genomineerd voor de Reynaers Projectprijs 2025.