De Boel, een tienlaagse galerijflat aan De Boelelaan in Amsterdam Zuid, is ingrijpend gerenoveerd. Met respect voor de oorspronkelijke kwaliteiten van het gebouw transformeerde Hans van Heeswijk Architecten de verouderde flat uit 1964 tot een open en transparant gebouw, waar zowel de huurders van de appartementen als de gebruikers van de kantoren trots op zijn.
Woningbelegger Vesteda kocht in 2014 een bestaande woon-/kantoorflat aan de Boelelaan aan de rand van de Amsterdamse Zuidas en Buitenveldert. Doel van Vesteda is de 154 appartementen te verhuren aan young influentials (25-35 jaar met middeninkomens) en de eerste verdieping te transformeren tot een eigentijds kantoor, waar Vesteda nu zelf is gevestigd. Het gebouw uit 1964 is opgebouwd uit een betonskelet en een baksteenmontagebouwsysteem. Met zijn 160 meter lengte en 9 verdiepingen is het een iconisch gebouw op de grens tussen de dynamische Zuidas en de rustige woonwijk Buitenveldert. Ernaast ligt een iets eerder gerenoveerd bijna identiek flatgebouw, waarnaartoe de oude bewoners van De Boel voorafgaand aan de renovatie konden doorverhuizen. Wie nu beide flats naast elkaar ziet, krijgt de indruk dat de eerder gerenoveerde buurman van De Boel nog gerenoveerd moet worden. Zo modern en nieuw is de uitstraling van De Boel.
Transparantie
Dick de Gunst, architect bij Hans van Heeswijk architecten, licht de transformatie toe: “Voor hetzelfde budget als de buurflat hebben we De Boel gerenoveerd, maar de uitstraling is totaal anders. Het belangrijkste verschil is de transparantie. Zo hebben we door toepassing van strekstaal balustrades de balkons en galerijen veel transparanter gemaakt. De schuine plaatsing van de hekken doet de galerijen breder en balkons groter lijken.” Ook de begane grond en eerste verdieping hebben een metamorfose ondergaan. De Gunst legt uit hoe: “Glazen deuren maken de voorheen zeer gesloten begane grond opener. Een groot deel van deze laag bestaat nu uit in felle kleuren geschilderde parkeerplaatsen voor elektrische BMW’s, die bewoners en medewerkers van Vesteda samen delen.” Overdag gebruiken de medewerkers veelal de auto’s, terwijl ’s avonds en in het weekend de bewoners meer gebruik maken van de deelauto’s. Het systeem moet medewerkers van Vesteda ertoe verleiden om met openbaar vervoer of fiets naar het werk te komen.
Contrasterende kleuren
De Gunst: “Met vrij goedkope middelen zoals schilderwerk, kunnen we ondanks het beperkte budget toch een hele frisse uitstraling geven aan deze ruim 50 jaar oude flat. De entreehallen en trappenhuizen zijn fel geel geschilderd, dat contrasteert mooi met de zwarte traphekken. Aan de buitenzijde zijn de twee trappenhuizen in een donkergrijze tint geschilderd met in glans de naam De Boel erop. De assen van de uitwendige wenteltrappen zijn eveneens in een donkere kleur geschilderd, en de treden in wit, zo versterken we de sierlijke vorm ervan.”
Hetzelfde geldt voor de zwarte steunbalken onder de witte galerijen die door hun contrast een aangename ritmiek brengen in galerijgevel. De kopgevel is voorzien van een muurschildering van kunstenaar Victor Ash met een steigerende zwarte stier tegen een witte achtergrond. De black bull verwijst naar de naam van de flat, maar is ook een term voor economische groei en refereert zo ook naar de Zuidas.
Grootse etalage
Verreweg het grootste verschil maken de volglazen gevels die in de gehele pui op de eerste verdieping zijn gezet, zowel aan de kant van de Boelelaan als aan de achterkant. Hierdoor ontstaat zelfs een doorzicht vanaf de Zuidas naar Buitenveldert en vice versa. Om een slank en strak resultaat te bereiken heeft de architect gekozen voor aluminium vliesgevelsysteem CW 50 van Reynaers, die door gevelbouwer Keers uit Mijdrecht is geconstrueerd. De Gunst: “Dit systeem is een fijn product, de profielen zijn zeer slank, zodat er maximaal in- en uitzicht is. De kantoorverdieping is zo een grote etalage, precies wat we wilden. Bovendien heeft de pui een goede isolatie en geluiddemping”.
Interieur kantoor
De kantoorlaag heeft nu enerzijds uitzicht op de kantoortorens van de Zuidas en anderzijds op de woonwijk in het groen van Buitenveldert. Vesteda heeft hier haar nieuwe hoofdkantoor gevestigd en verhuurt een deel. Architect Stephanie Haumann van Hans van Heeswijk architecten legt haar werkwijze uit: “Na de sloop van de bestaande inbouw werd de potentie van de ruimte goed zichtbaar, met een lange zichtlijn van 160 meter. De stoere betonconstructie met oranjekleurig bekistingshout vonden we zo mooi dat we deze in het zicht hebben gelaten. De hoge ruimte geeft een loftgevoel dat we in het interieurontwerp zoveel mogelijk versterken. Alle inbouw is los gehouden van het casco. Dichte wanden lopen maximaal tot 2,4 m, waarboven een bovenlicht weer uitzicht op de loft biedt.”
Bij de vier kantoorentrees zijn vides gemaakt, met rondom ontmoetings- en ontspanningsruimtes over de volle diepte van het pand, zoals de receptie, bezoekerslounge, een koffiebar, een ruimte voor sport en een restaurant. Minstens zo belangrijk voor een fijne werkomgeving zijn uitstekende akoestische prestaties, verzekert Haumann: “Om de ruimte gevoelsmatig en akoestisch niet te hard te maken hebben we diverse stofferingen aangebracht. Natuurlijke materialen zoals hout, touw, leer en stof zorgen voor de zachtheid, die nodig is om je thuis te voelen. De warme kleuren van zon, zand en aarde ondersteunen dit.”
Woningen
Behalve de nieuwe galerijhekken ontwierp de architect ook nieuwe panelen naast voordeuren: hierin is het huisnummer gegraveerd, de verlichting en een deurbel geïntegreerd.
De 154 woningen zijn comfortabeler gemaakt met nieuwe keukens en sanitair. Tien woningen op de koppen van de 9e verdieping zijn naar boven toe uitgebreid tot penthouses. Op de 10e verdieping hebben deze woningen een zes meter brede glasgevel met uitzicht op de Zuidas en aan de zonzijde een ruim privé dakterras. Tussen de penthouses is een uitgestrekte gemeenschappelijke daktuin gerealiseerd als ontmoetingsplek voor bewoners en medewerkers.
Daktuin
De gemeenschappelijke daktuin (750 m2) biedt een spectaculair uitzicht. Ook deze ruimte hebben de architecten zorgvuldig ontworpen. Die zorgvuldigheid is af te lezen aan de slanke glazen balustrades met elegante rvs grepen, glanzende ontluchtingspijpen, strak meubilair in hetzelfde hout als het terras. De installaties van de onderliggende woningen zijn geïntegreerd in metalen kubusvormige elementen waarin ook verlichting en stekkerdozen zijn opgenomen.
De beplanting overleefde de droge en hete zomer van 2018, dankzij het polderdak. Dat kan meer dan 50.000 liter water bufferen dat wordt gebruikt voor de irrigatie van de beplanting. Bij hevige regenval zorgt het dak voor minder druk op de overvolle riolering van de Zuidas.
Tekst: Jacqueline Knudsen, Eisma Bouwmedia.
