Categorie: Seriematige woningbouw

De Hooch

Een gebouw inpassen tussen twee totaal verschillende straten in het Amsterdamse Museumkwartier. Architecten Jeroen Schilder en Charlotte Griffioen van MVSA Architects ontwierpen met De Hooch een eigentijds appartementencomplex met twee gezichten. De ene gevel dynamisch en golvend, de ander strak en ingetogen.

Als een soepel lint wikkelen de getrapte balkons zich rondom de verdiepingen heen. Het golvende lijnenspel wordt geaccentueerd door stroken van donkere keramiek die niet zouden misstaan in een Japans penthouse. Aan de Pieter de Hoochstraat ontstaat zo een dynamisch gevelbeeld. Hoe anders is de façade aan de zijde van de Hobbemakade. Om de eenheid te behouden, bleef hier de keramieken gevelbekleding behouden maar vult de gevel juist de straatwand. Op de plek waar voorheen een oude KPN telefooncentrale stond, verrees het zeven verdiepingen tellende appartementencomplex De Hooch. Voorzien van 28 appartementen, een gemeenschappelijke lobby, lounge en vergaderzaal op de begane grond en een tweelaagse parkeergarage. Dat alles op struikelafstand van het Rijksmuseum en Museumplein.

Architecten Jeroen Schilder en Charlotte Griffioen van MVSA Architects

Projectarchitect Jeroen Schilder over het ontwerpen op deze locatie: “We waren ons wel direct bewust dat dit een bijzondere plek is. Een plot van deze omvang vlakbij het Museumkwartier in Amsterdam is uniek. We zitten hier in Amsterdam-Zuid. Ook wel een gevoelige plek. Maar waar flinke uitdagingen liggen, kun je als architect juist een toegevoegde waarde bieden.”

Locatie begrijpen

Alvorens te ontwerpen op deze locatie was een gedegen onderzoek nodig voor MVSA Architects. Volgens architect-directeur Charlotte Griffioen ging er een uitgebreide gebiedsanalyse aan vooraf. “Omdat het een precaire plek is, wil je de locatie ook goed kunnen begrijpen. Zo is de Hobbemakade druk en dynamisch. Je ervaart het gebouw vooral vanuit een beweging. Het moet een zekere aanwezigheid hebben maar het moest ook statig zijn om gelijke tred te houden met de omliggende grachtenpanden. De andere zijde openbaart zich als een echte woonwijk. Meer rust en grenzend aan het Museumplein. De omliggende panden zijn statig maar bevatten ook de nodige ornamentiek en erkers. Daarnaast wilden we ook meer buitenruimtes, balkons en groen toevoegen.”

Eyecatchers

Naast de vorm van de balkons valt ook de materialisering en de toepassing van groen op. Schilder ligt deze keuzes toe. “Als gevelafwerking zochten we naar een alternatief voor baksteen. Die vonden wij bij toeval in het Japanse keramiek. Het is een verfijnde strip in twee verschillende kleurschakeringen. Voorwaarde was dat het rond aan te brengen was vanwege de afgeronde hoeken van de balkons. Van een afstandje oogt het wat abstracter. Nader je het gebouw dan zie je juist de verfijning. Wanneer de zon erop schijnt, zorgt de weerkaatsing voor een dynamisch gevelbeeld.” Plantenbakken die meegolven met de balkons zorgen niet alleen voor beschutting maar leveren ook een positieve bijdrage aan de biodiversiteit. Schilder hierover: “Groen heeft een positief effect op de gemoedstoestand van mensen. Daarnaast kunnen we de biodiversiteit vergroten. We proberen bij vrijwel al onze ontwerpen groen op te nemen. In feite kunnen we niet meer zonder.”

"We proberen bij vrijwel al onze ontwerpen groen op te nemen. In feite kunnen we niet meer zonder.”

Jeroen Schilder, MVSA Architects

Transparantie en elegantie behouden

In plaats van een stevig hard bouwblok neerzetten, waren Schilder en Griffioen juist op zoek naar een vorm van elegantie. Dat vonden ze in de afgeronde hoeken van de balkons. “Met die speelsheid die je daarmee inbrengt, laat je de dynamiek van de stad goed zien,” beargumenteert Schilder. “Er is een prachtig uitzicht op het Museumplein maar daarnaast wil je ook de privacy van bewoners én omwonenden waarborgen. Je hebt altijd te maken met een bestaande context. Dat betekent dat je niet alle ramen zo kunt positioneren zoals je ze wilt hebben. Dat is het spel dat we hebben gespeeld met de terug getrapte balkons. Ook door op strategische plekken plantenbakken te plaatsen, zorgen we dat bewoners een mooi uitzicht hebben zonder dat ze inboeten op hun privacy.” Om de transparantie te behouden, bevat De Hooch veel kozijnen en grote raampartijen. Schilder legt uit: “We waren op zoek naar een leverancier die in dit project geloofde. Dat bleek gevelbouwer Facédo in combinatie met Reynaers Aluminium. Het is immers een groot gebouw van wel 25 meter hoog. We hadden dus grote volumes nodig. Maar ook nog eens met een grote diversiteit aan puien. Ronde puien, tweedelige en driedelige puien en deuren.

Uiteindelijk werden raam- en deursysteem ConceptSystem 77 en schuifsysteem ConceptPatio 155 van Reynaers Aluminium toegepast. Ook moest de brandwerendheid gewaarborgd zijn in verband met de brandoverslag van de omringende gebouwen. Dat moest bij elkaar komen in een profilering met een bepaalde rankheid om het elegante gevelbeeld te behouden.” Maikel van Wijk was als tendermanager Facédo nauw bij het project betrokken. “MVSA Architecten vroeg ons om het ontwerp te vertalen naar de juiste gevel. We hebben hier gekozen voor de gevelsystemen van Reynaers. Met name omdat hier stolpramen in zitten die specifieke eisen hadden. Daar konden wij met het raam- en deursysteem ConceptSystem 77 een goede invulling aan geven.”

Omfiets-architectuur

Het leukste aspect aan haar werk vindt Griffioen een project bekijken dat afgerond is. In het geval van De Hooch fietst ze daar graag een klein blokje voor om. “Hoe leuk is het om onze eigen ontwerpen tot wasdom te zien komen? Een gebouw krijgt pas een ziel op het moment dat het gebruikt wordt. Wij ontwerpen immers voor mensen. Toevallig woon ik vlakbij. Ik betrap mijzelf erop dat ik vaak langs dit gebouw fiets, ondanks dat ik er niet hoef te zijn. De locatie zorgde voor dynamiek in het gebouwontwerp. Dit ontwerp werkt alleen op deze plek. Het is geen generieke architectuur die je overal neer kunt zetten. De eerste bewoners trekken er nu in. Wij kunnen niet wachten tot het echt gaat leven.”

De Hooch in twintig minuten

In deze podcast gaan we in gesprek met de architect over het project. Jeroen Schilder vertelt over zijn visie in het ontwerp en de uitdagingen die hij tegenkwam.