Haasje Over vormt brug tussen oud en nieuw
Sociale huurwoningen met de uitstraling van een luxe loft. Dat het ook anders kan, bewijst architect Shaya Fallahi van VMX Architects. Vanuit Haasje Over kijk je uit op het Eindhovense Strijp-S door een raamkozijn ter grootte van de Nachtwacht. Fallahi: “Zo’n uitzicht wil toch iedereen?”
Als een groot oranje baken torent Haasje Over boven Strijp-S uit. De kenmerkende kleur en het tweelaagse bruggebouw vormen een schril contrast met de andere bebouwing in de omgeving. VMX Architects stond voor een pittige klus. Opdrachtgever Trudo wilde een toren creëren met tweehonderd starterswoningen van minder dan vijftig vierkante meter. Daarbij moest er rekening gehouden worden met een skatehal die niet mocht wijken. “De locatie op Strijp-S was prachtig maar wel te klein,” memoreert VMX Architects. “Dat betekende dat je nog verder de hoogte in moest. Dit was volgens het stedenbouwkundig plan niet toegestaan. We hebben verschillende studies gedaan naar oplossingen. De opdrachtgever kwam met de ingeving om boven de skatehal op het plein zogeheten brugwoningen te bouwen. Door de luchtruimte te verdichten, blijft er meer ruimte over rondom het plein. Het gebouw en de inwoners maken op deze manier een verbinding met de omgeving.”
Industriële charme
VMX Architects was zeer te spreken over de kwaliteiten en het industriële karakter van het Eindhovense stadsdeel. “Je ziet segmenten van gebouwen die iets produceren en vervolgens doorgeven aan het volgende gebouw. Een productieketen. Dat is nog goed waarneembaar aan de buitenkant waar een zigzag-patroon van pijpen behouden is gebleven. Echt een inspirerende plek. Daarnaast bevindt dit gebouw zich ‘in the middle of the action’ van de Dutch Design Week. Sterker nog: het maakt deel uit van de tentoonstelling. Hoe leuk is dat?”
Bewezen recept
De zeventig meter hoge toren van Haasje Over telt negentien verdiepingen. Hierin zijn 137 loftwoningen van vijftig vierkante meter en 3,5 meter hoog opgenomen. De brug over de skatehal biedt ruimte aan een kleine vijftig brugwoningen, waaronder twee friendswoningen. Dit zijn woningen die je met vrienden of vriendinnen kunt delen. Het gebouw wil dat je gaat lopen zonder dat je de lift neemt. Daarnaast zijn er twee grote gemeenschappelijke ruimtes. Ook ontwierp VMX Architects een brug die Haasje Over verbindt met een daktuin op het aanpalende gebouw Anton. Niet iedere architect loopt warm voor sociale woningbouw. Vaak zijn budgetten voor een goede afwerking van dergelijke woningen beperkt. VMX Architects hierover: “Wij werden enthousiast van de opdrachtgever. Samen lieten we ons inspireren door het industriële karakter en de schaal van gebouwen uit de omgeving. Hierbij werden ook woningen van vijftig vierkante meter gemaakt maar door de huidige constructie van het gebouw te gebruiken, ontstaat er een hele hoge plafondconstructie met grote ramen. Dat zijn bewezen succesformules die wij in Haasje Over ook wilden toepassen.”
Niet overal
VMX Architects koos ervoor om een dragende gevel toe te passen. Hierdoor werd de optie om later nog woningen samen te voegen open gehouden. Daarnaast zijn de vloeren, binnen- en buitenwanden van prefab. “Het beton aan de binnenzijde is zichtbaar en past in dit stoere gebouw,” meent VMX Architects. “We hebben het zo gedetailleerd dat het voegwerk niet zichtbaar is. Ook de oranje kleur van de toren is opvallend. We vonden het leuk om een kleur te kiezen die relateert aan de oorspronkelijke omgeving. Zo waren de daken van de arbeiderswoningen van het Philips-personeel ook oranje. Daarnaast maken we gebouwen die echt een relatie aangaan met hun omgeving. Een dergelijk project hadden we bijvoorbeeld nooit in Amsterdam gemaakt. Het is een gebouw dat op deze plek hoort. ‘From somewhere, not anywhere’ is onze filosofie. Daarnaast is tijdloosheid ook een belangrijke pijler.”
Maatje Nachtwacht
Een grote uitdaging was het formaat van de kozijnen. Het is een bloemkozijn dat vanaf de buitenkant op de gevel is bevestigd. Hierdoor ontstaat er een dieptewerking. VMX Architects licht deze keuze toe: “Aan de binnenkant win je ruimte. Je kunt er zelfs in zitten. Het formaat van het kozijn is geïnspireerd op de Nachtwacht van Rembrandt. Het is 3,5 bij 4,5 meter. Reynaers Aluminium was de enige partij die dit formaat binnen het budget kon leveren. Dit is niet alleen beeldbepalend. Het heeft ook invloed op de wijze waarop de bewoners hun woning ingericht hebben. De traditionele indeling is overboord gegooid. Bewoners bouwen hun zithoek zo op dat ze altijd naar buiten kunnen kijken.” Thermo Konstrukties en TGM waren verantwoordelijk voor het plaatsen van de kozijnen.
Geluidseis
Vanuit de gemeente moest het gebouw voldoen aan de geldende geluidseisen. Hierdoor moest de raamindeling worden aangepast. VMX Architects hierover: “Het raam is nu opgebouwd uit drie delen. Een groot raam met daarnaast een filter dat het geluid absorbeert. Boven dit filter zit nog een kleiner raam dat open kan. Dit raam hebben we donker gemaakt zodat alle aandacht naar het grote raam gaat. Die beleving van zo’n groot kozijn vonden wij erg belangrijk. Je ervaart de natuur en de omgeving op die manier optimaal. De invloed van daglicht heeft een positief effect op je gemoedstoestand en leefruimte. Dat zijn zaken die voor mij als architect zwaar wegen. We zijn echt trots op het eindresultaat. Het gebouw is genomineerd voor meerdere prijzen. Dat is een mooie erkenning.”
