‘Achterkant’ wordt open gebouw
Een gebouw voor en in een bestaande parkeergarage bouwen. Architecten Suzanne Ellis, Annegien van Dijk en Ed Bergers bedachten een simpel ontwerp bij deze wens: verschillende ‘doosjes’ die in de garage geschoven konden worden met daarvoor een transparante gevel. De uitvoering bleek lastiger.
De gemeente Tilburg en Van de Ven Bouw en Ontwikkeling wilden deels in en deels tegen de Tivoligarage in het centrum een bedrijfsverzamelgebouw voor creatieve ondernemers realiseren. Architect Ed Bergers werd in contact gebracht met architecten Annegien van Dijk en Suzanne Ellis van Koning Ellis architecten. Voor de gelegenheid vormden Koning Ellis en Bergers samen met Elisabeth Boersma planB “Samenwerking.BBE”. Dit samenwerkingsverband kreeg in 2013 de opdracht.
Het resultaat is een stoer gebouw dat knipoogt naar de oorspronkelijke architectuur op deze plek. Bakstenen gevels en grote aluminium puien laten het gebouw er uitzien als een oude fabriek. Het geheel stemde Bergers zelfs zo tevreden dat hij zijn eigen architectenbureau er nu gevestigd heeft. Ook de andere kantoorruimtes zaten snel allemaal vol.
Uitdagingen
Toch viel het niet mee om van de gesloten, onvriendelijke achterkant van de parkeergarage een uitnodigende en inspirerende plek te maken. De uitdagingen waren talrijk. Architect Ed Bergers van Ed Bergers Architecten vertelt: ‘’De opdracht om een nieuw gebouw in een bestaande garage te bouwen, was vrij complex. Ons gebouw en de garage staan op zichzelf maar zijn ook met elkaar vervlochten. Door de parkeergarage heeft het gebouw veel rare hoeken en uitzonderingen, bijvoorbeeld onder de hellingbanen.” Uiteindelijk leverde dit juist bijzondere ruimtes van verschillende hoogtes op.
Annegien van Dijk: “Er was al een gebouw, dat beperkt de mogelijkheden. Het betekent dat je je constructie in een bestaande constructie moet neerzetten; de aansluitingen waar de bestaande constructie door het nieuwe gebouw “heenprikt” moeten goed en waterdicht zijn en ook de brandveiligheid wordt er door gecompliceerd. Dat moesten we ook tackelen.” De wand tussen garage en gebouw is 60 minuten brandwerend, het dak ook. Tussen het dak van het nieuwe gebouw en de parkeergarage werd 60 cm ‘kruipruimte’ vrijgelaten voor het geval er problemen zoals lekkages optreden.
Het gebouw herbergt bedrijfsruimtes van verschillende groottes. Een paar ruimtes zijn gevestigd aan de onderdoorgang van de garage en hebben daar hun eigen entree.
Stoere fabriek
“We wilden een gebouw met de uitstraling van een ‘oude fabriek’ bouwen, daarin zitten creatieve ondernemers meestal graag”, vertelt Van Dijk. “Het gebouw legt een verband tussen de parkeergarage uit de jaren 90 en de historische gebouwen die ooit op deze plek stonden. De materialisering is stoer: een staalskelet met damwandprofielen en sandwichpanelen er omheen.
De gevel is uitgevoerd met baksteen, verzinkt staal en aluminium puien.” Deze puien zijn uitzonderlijk groot en werden in het geheel geleverd en geplaatst. V.P.G. Aluminium Ramen en Geveltechniek B.V. was verantwoordelijk voor de uitvoering. De slanke profielen van Reynaers versterken de industriële uitstraling van het gebouw. Ed Bergers: “Het metselwerk verwijst naar oude gebouwen zoals de school die hier vroeger heeft gestaan. In 1994 zijn deze oude gebouwen gesloopt. Wij wilden ook een verwijzing maken naar deze gebouwen.” Het nieuwe gebouw past bovendien ook goed bij het historische pand van café Dudok aan de overkant.
Licht en ruimte
De twee entrees met trappen in het gebouw springen in het oog. Deze hallen zijn bewust hoog en diep gemaakt, om zoveel mogelijk licht binnen te laten vallen tot diep in het gebouw. Dat is wel nodig in een gebouw met maar aan één kant gevelopeningen. De wanden van beide hallen zijn bekleed met geel vilt voor de akoestiek en als kleuraccent. De bovenste verdieping van het gebouw is minder diep. Omdat het licht hier minder ver hoeft binnen te vallen, zijn hier kleinere ramen geplaatst.
Van Dijk: “Hoewel het bedrijfsverzamelgebouw is opgedeeld in grote en kleine werkruimtes, is de totale ruimte toch goed te ervaren doordat we in de scheidingswanden glas hebben geplaatst. Hierdoor ontstaan er diagonale zichtlijnen. De wanden helemaal van glas maken bleek niet prettig voor de huurders.” De favoriete plek van beide architecten is een doorkijkje vanaf de eerste verdieping de parkeergarage in. Op die plek is de ontmoeting tussen de oorspronkelijke garage en het nieuwe gebouw het meest tastbaar.
Streng en toch open
Het is best een ‘streng’ gebouw”, zegt Bergers. “Pas toen de puien er in zaten kregen we opeens veel positieve reacties. De parkeergarage was aan de buitenkant eerst helemaal bekleed, het was echt een dode gevel. Nu is het veel meer open, de huurders zitten als het ware op straat. Voorbijgangers denken soms ook dat dit winkeletalages zijn. Het zou trouwens best leuk zijn als mensen hier zouden binnenstappen alsof we een winkel zijn.”